Ustalenie opiekuna prawnego

Opiekun prawny dziecka

Jeśli jesteś nieletnią mamą – urodziłaś lub urodzisz dziecko przed ukończeniem 18. roku życia, nie przysługuje ci władza rodzicielska. Nawet jeśli sama opiekujesz się dzieckiem, nie możesz go reprezentować (np. u lekarza), ponieważ nie masz tzw. pełnej zdolności do czynności prawnych. Opiekunem prawnym Twojego dziecka zostanie zapewne któreś z twoich rodziców. Następuje to w wyniku orzeczenia sądu rodzinnego. Jeżeli Twoi bliscy nie mogą lub nie chcą zostać opiekunem prawnym Twojego dziecka, wówczas dziecko reprezentuje kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy.

W przypadku nieletniej matki sąd także ustanawia rodzinę zastępczą dla dziecka. Mogą nią być Twoi rodzice lub krewni. Taka rodzina zastępcza otrzymuje pomoc pieniężną na częściowe pokrycie kosztów utrzymania każdego umieszczonego w niej dziecka.

Warto wiedzieć, że zawarcie małżeństwa zmienia status prawny małoletniej mamy. Uzyskuje ona władzę rodzicielską i prawo do starania się o świadczenia na dziecko. Jeśli nie masz jeszcze 18 lat, ale masz skończone 16, możesz zawrzeć związek małżeński tylko za zgodą sądu. Natomiast młodsze nastolatki w ogóle nie mogą zawierać związków małżeńskich, a ujawnienie ojca dziecka naraża go na konsekwencje prawne wynikające z pożycia z małoletnią poniżej 15. roku życia. Natomiast mężczyźni (bez wyjątków) mogą się żenić dopiero po ukończeniu 18 lat.

Pamiętaj jednak, by gruntownie zastanowić się kiedy i czy formalizować związek z ojcem dziecka. To poważna decyzja, którą warto skonsultować z najbliższymi. Ponieważ ważne decyzje życiowe nie powinny być podejmowane pod wpływem emocji, a bliskie Ci osoby, tak jak Ty mogą w obecnej sytuacji im ulegać, dlatego proponujemy Ci kontakt z Fundacją Javani, która zajmuje się wsparciem nastoletnich rodziców.

 

Ustalenie opiekuna prawnego – krok po kroku

Po urodzenie się dziecka należy jak najprędzej zwrócić się do Urzędu Stanu Cywilnego po odpis aktu urodzenia.

Jeśli ojciec jest małoletni i nie będzie mógł lub nie będzie chciał uznać ojcostwa, dziecko otrzyma nazwisko matki.

W celu sporządzenia aktu potrzebne będzie wskazanie imienia ojca, wtedy można podać imię chłopaka – ojca dziecka. Chłopak już jako 16 latek ma prawo uznać ojcostwo i dać mu swoje nazwisko jednak i tak nadal potrzebny jest opiekun prawny.

Mając oryginał odpisu aktu urodzenia dziecka można do Sądu rodzinnego właściwego dla miejsca zamieszkania i pobytu, złożyć wniosek o ustanowienie np. mamy nastolatki opiekunem prawnym dla dziecka. To jest istotne i pilne z uwagi na reprezentację i wyrażenie zgody w razie potrzeby np. zabiegów medycznych u dziecka.

 

Jak powinien wyglądać wniosek o ustalenie opiekuna prawnego:

– zatytułować: „Wniosek o ustanowienie opieki prawnej dla małoletniego (tu wpisać imię i nazwisko dziecka)”;

– podać miejsce zamieszkania i wiek matki dziecka oraz babci dziecka (czy kogokolwiek kto ma zostać opiekunem prawnym);

– należny własnymi słowami opisać sytuację, że oboje rodzice są małoletni i dziecko potrzebuje opiekuna prawnego;

– uwzględnić w piśmie, że nastolatka przy pomocy swojej mamy będzie wychowywać dziecko i to mama jej wnosi o ustanowienie jej opiekunem dla wnuka/wnuczki;

– Uwaga! Kandydat na opiekuna prawnego nie powinien być karany, ani wcześniej ograniczony czy pozbawiony władzy rodzicielskiej;

– do wniosku należy dołączyć oryginalny odpis aktu rodzenia dziecka oraz matki biologicznej oraz po kserokopii każdego do drugiego egzemplarza.

Wniosek powinien być sporządzony w 2 egzemplarzach. Sąd nie powinien pobierać opłaty od takiego wniosku. Gdyby jednak sąd zażądał opłaty, a sytuacja rodziny była wyjątkowo trudna, należy we wniosku o ustanowienie opieki dopisać punkt – z prośbą o zwolnienie od kosztów sądowych.

Należy się liczyć z tym, że w sprawach o ustanowienie opieki sądy rutynowo zlecają wywiad kuratorowi, który przychodzi do domu zobaczyć jaka jest sytuacja i porozmawiać o dziecku. Sprawa jest rozpoznawana na rozprawie, na którą należy się stawić, oprócz kandydata na opiekuna prawnego, może być też wezwana mama dziecka. Warunkiem skutecznego ustanowienia opiekuna jest złożenie przez niego przyrzeczenia na rozprawie.

Opiekun obejmuje opiekę niezwłocznie i niezależnie od prawomocności postanowienia, w tym samym lub następnym dniu ma prawo otrzymać zaświadczenie dla opiekuna, które jest dokumentem stwierdzającym jego uprawnienia do reprezentacji dziecka.

 

PRZYKŁAD: Wniosek składa tata nastoletniej mamy.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Łowicz, dn. 15 maja 2017 r.

Imię, nazwisko, adres wnioskodawcy
Imię, nazwisko , adres i data ur. młodej mamy
Imię, nazwisko , adres i data ur. Dziecka

Sąd Rejonowy w Łowiczu
III Wydział Rodzinny i Nieletnich
ul. Kaliska 1/3,
99-400 Łowicz

Wniosek o ustanowienie opieki prawnej

Wnoszę o ustanowienie mnie opiekunem prawnym dla małoletniego dziecka (imię , nazwisko, adres i data ur. dziecka)  mojej córki (imię , nazwisko, adres, data urodzenia małoletniej matki).
Matka małoletniego dziecka jest osobą niepełnoletnią , ojcostwo dziecka nie zostało ustalone. Zachodzi potrzeba ustanowienia opieki prawnej do czasu uzyskania przez matkę pełnoletności i władzy rodzicielskiej.

Jestem ojcem małoletniej matki. Nie byłem karany za przestępstwa przeciwko rodzinie, ani ubezwłasnowolniony. Nie toczyły się co do mnie sprawy o ograniczenie , ani pozbawienie władzy rodzicielskiej. Zdaję sobie sprawę z obowiązków jakie będą na mnie ciążyły do czasu uzyskania przez matkę dziecka władzy rodzicielskiej. Wobec powyższego wnoszę jak we wniosku.

……………………………
podpis wnioskodawcy

Załączniki:
– 2 odpisy wniosku;
– odpisy skrócone aktów urodzenia dziecka i małoletniej matki.

 

 

Konsultacja: Fundacja Javani