Powierzenie opieki nad dzieckiem innej rodzinie

Zdarza się, że mama nie może osobiście podjąć opieki nad dzieckiem a w tym zadaniu nie może jej też zastąpić nikt z bliskich. Wówczas powinna zgłosić się do wybranego przez siebie Ośrodka Adopcyjnego. Można to zrobić w dowolnym momencie przed lub po porodzie. Decyzja należy w tej sytuacji do kobiety (jeśli nie jest mężatką) lub do obojga rodziców (jeśli jest mężatką).

Nie od razu adopcja
W Ośrodku Adopcyjnym mama otrzyma potrzebne jej informacje oraz wsparcie. Może omówić swoją sytuacje życiową z pracownikiem ośrodka. Zdarza się, że ktoś, kto ma większy dystans do sprawy i zna różne formy wsparcia, tak nakreśli sytuację życiową kobiety,
że ta podejmie próbę pozostania z dzieckiem. Zależnie od potrzeb i sytuacji życiowej może np. odbyć potrzebną terapię, złożyć wnioski o świadczenia wspierające materialnie ją i dziecko lub znaleźć Dom Samotnej Matki.

Ważne:
– Kontakt z Ośrodkiem nie jest jednoznaczny z oddaniem dziecka do adopcji. Rozmowa
z pracownikami ośrodka pomoże podjąć przemyślaną decyzję.
– Mama decydująca się na oddanie dziecka do adopcji nie robi nic złego. Kierując się dobrem dziecka, nie porzuca go, lecz powierza je innym rodzicom na wychowanie.

W szpitalu
Zanim mama podejmie jakąkolwiek decyzję, może poprosić o rozmowę z pracownikiem socjalnym na terenie szpitala, który naświetli jej możliwości wsparcia i uzyskania pomocy. Jeśli jednak jej wolą będzie powierzenie opieki nad dzieckiem innej rodzinie, sporządza ona pisemną zgodę na pozostawienie dziecka, którą składa w szpitalu po porodzie. Decyzja
ta nie będzie przez nikogo oceniana. Ponieważ dziecko musi mieć wyrobiony akt urodzenia konieczne są dane rodziców lub gdy kobieta jest panną – jej dane. W tej sytuacji można wystąpić do Urzędu Stanu Cywilnego o nie meldowanie dziecka pod adresem matki.

Okno życia
W Polsce od kilku lat istnieją tzw. Okna Życia. Za każdą medialną informacją o pozostawieniu dziecka kryją się prawdziwi ludzie i ich dramatyczne historie. Dzieci adoptowane w normalnej procedurze po osiągnięciu pełnoletności mają możliwość wglądu do aktu urodzenia i sprawdzenia danych rodziców biologicznych. Mogą zdecydować o tym, czy chcą się z nimi spotkać. Natomiast dzieci pozostawione w Oknie Życia nie mają takiej możliwości. Sąd nadaje dziecku nową tożsamość, następnie trafia ono do adopcji. Zmiana tożsamości dziecka może mieć dla niego poważne konsekwencje w przyszłości. Poznanie historii swojego życia jest prawem każdego człowieka. Wiedza o własnych korzeniach jest również bardzo ważna dla rozwoju i poczucia szczęścia. Jeśli człowiek nie wie skąd pochodzi i kto jest jego przodkiem, może być mu trudno iść z odwagą przez życie i być szczęśliwym. Dlatego to rozwiązanie w opinii wielu osób nie jest dobre. Jak podkreślają eksperci, pozostawienie dziecka w Oknie Życia często jest decyzją impulsywną, nie do końca przemyślaną. Zdarzało się, że matka po kilku dniach czy tygodniach chciała odzyskać dziecko. Teoretycznie sytuacja nie jest nieodwracalna, jednak w praktyce jest bardzo trudna. W takim przypadku konieczne jest przeprowadzenie badań genetycznych. Następnie to sąd decyduje co dalej będzie działo się z dzieckiem.
Nie ma dokładnych danych, ile matek wraca po dzieci zostawione w Oknach Życia. Wiadomo jednak, że ich sytuacja prawna jest o wiele bardziej skomplikowana niż tych kobiet, które przekazały dziecko do adopcji zaraz po porodzie, w szpitalu lub Ośrodku Adopcyjnym. Kobieta ma wtedy sześć tygodni na zmianę decyzji. W przypadku mamy oddającej dziecko
do Okna Życia, decyzja z założenia jest nieodwołalna.
W kwestii Okien Życia nie chodzi wyłącznie o dzieci. Kobiety decydują się na taki krok prawdopodobnie dlatego, że same potrzebują wsparcia. Niestety, ze względu na całkowitą anonimowość tej procedury, trudno takiej mamie udzielić pomocy.

Co to jest tzw. adopcja blankietowa?
W sytuacji kiedy mama biologiczna decyduje się na oddanie dziecka do adopcji tuż po urodzeniu go, zazwyczaj mamy do czynienia z adopcją anonimową, tzw. blankietową. Oznacza to, że mama biologiczna, oddający dziecko do adopcji nie zna i w przyszłości nie będzie znała danych osób adoptujących jej biologiczne dziecko.

Ostateczna zgoda mamy biologicznej na oddanie dziecka do adopcji nie może być wyrażona wcześniej niż po upływie 43 dni od urodzenia dziecka. Przed tym terminem, bez żadnych konsekwencji, pomimo wcześniejszej deklaracji, może zrezygnować z oddania dziecka do adopcji.

Jeszcze w ciąży
Decyzję o oddaniu dziecka do adopcji kobieta może podjąć jeszcze będąc w ciąży. Wówczas może zgłosić się do Ośrodka Adopcyjnego, gdzie wypełnia się wstępną deklarację woli o oddaniu dziecka do ośrodka pre-adopcyjnego  i wdrożenia procedury adopcji. Zazwyczaj osoby pracujące w Ośrodku Adopcyjnym przeprowadzają jeszcze rozmowę z mamą biologiczną dziecka, ustalając czy jej decyzja jest w pełni świadoma i dobrowolna. Ponadto, jeśli jest taka potrzeba, kierują ją do różnych instytucji pomocowych, które mogą wpłynąć na poprawienie jej sytuacji życiowej. Wówczas mama może zrezygnować z oddania dziecka do adopcji.

Zgoda w szpitalu
Pisemną zgodę na pozostawienie dziecka na oddziale szpitalnym można złożyć także w szpitalu po porodzie. Po otrzymaniu wypisu ze szpitala, kobieta powinna udać się do najbliższego Urzędu Stanu Cywilnego, ponieważ dziecko musi mieć wyrobiony akt urodzenia.  Do tego potrzebny będzie dowód osobisty i akt małżeństwa, (jeśli mama jest mężatką) lub akt urodzenia, (jeśli jest panną). Gdy kobieta zdecydowana jest na oddanie dziecka, może poprosić w USC o nie meldowanie dziecka pod swoim adresem. Jeżeli rodzic nie pójdzie do USC, akt zostanie sporządzony z urzędu. Wówczas imię dla dziecka wybierze urzędnik stanu cywilnego.

Zgody na adopcję nie domniemuje się
Pozostawienie dziecka w szpitalu lub w Oknie Życia bez ważnego oświadczenia bardzo utrudni jego sytuację prawną. Dziecko zamiast szybko trafić do nowej rodziny, w której otrzyma tak potrzebną mu troskę i miłość będzie musiało nierzadko miesiącami czekać na zakończenie procedur urzędowych pozostając w rękach instytucji.
Dlatego w sytuacji gdy kobieta nie może sama podjąć się obowiązków rodzicielskich, adopcja uważana jest za najlepsze rozwiązanie dla nowonarodzonego dziecka.

Po upływie 6 tygodni
Po upływie 43 dni na wniosek matki (jeśli jest samotna) lub rodziców dokonuje się zrzeczenia praw rodzicielskich przed Sądem Rodzinnym. W przypadku, gdy dziecko pochodzi z małżeństwa lub zostało uznane przez ojca, wówczas na oddanie dziecka do adopcji zgodę muszą wyrazić obydwoje rodzice. Z kolei w przypadku, gdy kobieta nie pozostaje w związku małżeńskim i żaden mężczyzna nie uznał dziecka, zgodę wyraża tylko ona. Rodzice powinni udać się do sądu i wyrazić zgodę na przysposobienie. Można umówić się osobiście z jakimkolwiek sędzią lub poprosić o to pracowników Ośrodka Adopcyjnego. W sądzie należy mieć ze sobą dowód osobisty oraz akt urodzenia dziecka. Wyrażenie zgody na adopcję dziecka nie może odbywać się pod przymusem. Mama dziecka musi być w pełni świadoma, co oznacza, że nie może być pod wpływem żadnych środków odurzających.

A co w sytuacji, kiedy kobieta nie podjęła decyzji o adopcji?
Po upływie 6 tygodni mama powinna podjąć decyzję powierzenia dziecka innej rodzinie. Jeśli jednak z jakiegoś powodu tego nie zrobi, a mimo to całkowicie zerwie kontakt z dzieckiem, wówczas sąd odbierze jej prawa rodzicielskie, a dziecko trafi do adopcji. Natomiast jeśli mama osobiście nie może sprawować opieki nad dzieckiem, ale nie chce oddać go do adopcji (w tej sytuacji ma ograniczone prawa rodzicielskie), wówczas powinna mieć stały kontakt z dzieckiem, które w takiej sytuacji przebywa u rodziny zastępczej lub ośrodku pre-adopcyjnym (do 12 miesiąca życia dziecka), a później w innym ośrodku opiekuńczo – wychowawczym.

Telefon Wsparcia Rodziców

Jeśli Twoja sytuacja jest zupełnie przeciwna, bo chcesz zatrzymać dziecko, a masz wrażenie,  że niektóre osoby wywierają na Ciebie presję, możesz zadzwonić na specjalny Telefon Wsparcia Rodziców zagrożonych odebraniem dzieci.